گنبد نمکی جاشک که با نامهای کوه نمک جاشک و گنبد نمکی دشتی نیز شناخته میشود، ناحیه وسیع و مرتفعی در کوه جاشک است. این گنبد از بزرگترین، فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه به شمار میآید و بهعنوان تنها اثر طبیعی ملی استان بوشهر، در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسید.
کوه نمک با دارا بودن چشماندازهای زیبای زمینشناسی، انواع سنگهای مختلف، غارهای طبیعی و طبیعت بکر درون آنها، آبشارکوهها و آویزههای نمکی نهتنها چشم هر بینندهای را مینوازد، بلکه بهترین محل برای محققان علاقهمند به علم زمینشناسی است. رنگ سفید نمکهای طعام گنبد به منطقه جلوهای زیبا بخشیده است، بهنحوی که از جاده خورموج دیر بهصورت یک کوه برفی زیبا در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر میشود.
گنبد نمکی جاشک ۱۲ کیلومتر درازا و ۴.۵ کیلومتر پهنا دارد. وسعت گنبد حدود ۳۶۶۶ هکتار و ارتفاع قله آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا است. موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک که باعث شوری آب رودخانه مند میشود، شاید تنها عامل زیانرسان به منطقه باشد. رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی است؛ اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن، آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه میشود. در فصل پربارش، آب رودخانه سطح دشتهای چغاپور و دشتی را فرامیگیرد و بهعلت تبخیر زیاد، نمک روی سطح خاک باقی میماند و باعث شوری زمینهای منطقه میشود.
یخچالهای نمکی
یخچالهای نمکی از جمله پدیدههای زیبای گنبد نمکی دشتی به شمار میروند و در ناحیه شمال غربی گنبد نمکی جاشک به وضوح دیده میشوند. این یخچالها که حاصل حرکت ثقلی تودههای نمکی در جهت شیب زمین است، در حاشیه کناره گنبد تشکیل میشود و بهدلیل مشابهت آن با یخچالهای یخی به این نام شهرت یافتهاند.
آبشارهای نمکی
آبشارهای زیبای نمکی از دیگر ویژگیهای گردشگری گنبد نمکی دشتی هستند که چهرهای بس زیبا و دلنشین را به آن بخشیدهاند. این آبشارها در واقع مسیر طبیعی جریان آب گنبد هستند. در فصول کمآبی بهواسطه تبخیر کامل آب، بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و بهویژه در مسیر آبشارها ایجاد میشوند و منظره تماشایی آبشار نمکی را ایجاد میکنند. این پدیده نادر در اواسط بهار تا تابستان و پاییز دیده میشود.
دره گل کلم
دره گل کلم یکی از جالبترین دیدنیهای منطقه است. سراسر سطح دره را نمکهایی پوشانیدهاند که بهصورت گل کلم هستند. ابعاد این گل کلمهای نمکی با یکدیگر متفاوت است و برخی از آنها بهصورت شکوفههایی شکوفا بهنظر میآیند.
دودکشهای جن
دودکشهای جن که با نام تخت دیو نیز شناخته میشوند، از زیباترین پدیدههای فرسایشی گنبد جاشک هستند. این پدیده بهدلیل اختلاف در میزان فرسایشپذیری سنگها، بهصورت ستونهایی در میان نمکهای گنبد ظاهر شدهاند.
غارهای نمکی
غارهای نمکی از دیگر جلوههای تماشایی گنبد نمکی دشتی هستند. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد میشوند، در جایجای گنبد قابلمشاهده هستند. در بخشهای داخلی این غارها، بلورهای زیبای نمک بهصورت استلاگمیت و استلاگتیت جلوهای دیدنی به غارها بخشیدهاند.
چشمههای نمکی
این چشمهها در واقع نبض حیات گنبد نمکی جاشک هستند. از دل چشمهها آب شور از اعماق زمین به سطح آن راه مییابد. این چشمهها را در جایجای محدوده میتوان دید. بدون چشمههای نمکی، گنبد نمکی جاشک به پایان خود میرسد.
بهترین زمان بازدید از گنبد نمکی جاشک
سفر به مناطق جنوبی کشور در فصول گرم سال، بهدلیل وجود رطوبت و دمای بالای هوا توصیه نمیشود. بهترین زمان بازدید از گنبد نمکی جاشک نیمه دوم پاییز تا اواخر زمستان است.
برای مشاهده تورهای طبیعت گردی این منطقه به سایت گردشگری آرین تور اصفهان مراجعه نمایید.